Дард борки, дармон бор-1 китоб

Дард борки, дармон бор (1 китоб)

Китоб муаллифи: Ҳожи Менгназар Рустам ўғли

Ушбу «Дард борки, дармон бор» китоби Ҳожи Менгназар Рустям ўғлининг табиатга, табобатга бўлган муҳаббати натижасидир. Зеро, унинг касбга муҳаббати ҳаётий тажрибалари ва табобатда эришган натижаларидан устундир.

Ҳазрати Малоно Жалолидаин Румий уч «Маснавий»ларида бир ҳалисн шариф маъносини бунлай ифодалаганлар:

Айтди ПаЙғамбар: Буюк Парвардигор

Неки дарл бермиш, анинг дармони бор.

Топмайгайсен рангу ис дармонидин,

Етмагунча то Анинг фармонидин.

Бас, дард борки, дармон бор, аммо Унинг изни, амру фармони бўлмагунича, давонинг рангини ҳам. ҳидини ҳам ҳеч ким топа олмайди. Яна «Маснавий»да энг моҳир табиблар истиснони, яъни, «Иншоаллоҳ», деб, «Худо хоҳласа» деб айтишни унутганк учун бир беморни даволай олмай, танг аҳволда қолганлари ҳикоя қилинади.

Яратган Парвардигор дардларнинг дармонларини ҳалол нарсаларга жойлаған, табиблар эса Унинг ҳикматидан ҳикмат излайди.

Менгназар ҳожи Рустам ўғли ҳам табобат тарихида. илму фанда аллақачон маълум бўлган, балки, бундан олдин ҳам бошқа кўплаб китобларда баён қилинган масалаларни ўз қалби учун янгилаган. ўз меҳнати, тажрибалари. изланишларига таянибл юздан ортиқ касал.тик ва уларниш даволарини, юздан ортиқ шифобахш. ўсимиликларнинг хусусиятларини шавқ билан ушбу.рисолада баён этган. Кўп йиллик изланишлари натижасида ушбу китобни тасниф қилган. Китоб уч бобга бўлинди:

1-боб: «Ўг-гиёҳлар ҳикмати». Ўсимликлар оламининг ҳикматини инсон тўлиқ идрок эта олмаса ҳам, лекин Аллоҳ бил/шрган илм миқаорида уларнинг шифо хусусиятлари тиббий китабларда зикр қилинади. Бу бобда аввал шифобахш ўт-гиёҳлар баён қилиниб, уларнинг нималарга даво экани билдирилади.

2-боб: «Дард борки, дармон бор». Бу бобда аввал дардлар баён қилиниб, бу дардларга нималар даво экани билдирилади.

3-боб: «Нозик дардлар ва нозик шифолар». Бу бобда инсон ошкор этишга истиҳола қиладиган баъзи нозик дардларнинг шифолари баён этилади.

Китоб ибтидосида аввал «Саҳиҳи Бухорий»дан бир неча муборак ҳадиси шарифларни илова этдик. Токи табобат илми ҳазрати Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг суннатларига асосланса, ишончли бўлишини муҳтарам китобхонлар яна бир бор тафаккур қилсинлар.

Рисола муаллифнинг илк тажрибасидир. Шу боис у камчилик ва нуқсонлардан холи эмас. Чунончи, баъзи масалалар такрорланиши, қайнатиб ичиладиган ўсимлик сувларининг миқцори ва табиби ҳозиқ рухсат бериши шарт бўлган ножоиз нарсалар каби жиҳатлар яна табиблар маслаҳатига эҳтиёж борлигини кўрсатади.

Ҳар ким ўз дардига ўзи даво қила олмаслиги мумкин. Лекин рисола ўқувчини ўсимликлар оламига ҳурмат билан қарашга, табиатни муҳофаза этишга, борлиқ оламнинг ҳикматини тафакур қилишга, дардга бефарқ бўлмасликка ундайдики, бу ҳам яхши хислатдир.

Илова: Дардларнинг даволари ҳалол нарсаларга жойлангандир. Шу сабабли китобда зикр қилинган ножоиз нарсалар ҳеч бошқа чора қолмаганда табиби ҳозиқ рухсати билангина қўлланиши мумкин.